Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun1 ile Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (“YEKDEM”) uygulama fiyatları kapsamında Türk Lirası’na (“TL”) geçiş yapılacağı ve YEKDEM uygulama fiyatları ile yerli aksam kullanan tesislere uygulanacak yerli katkı fiyatlarının Cumhurbaşkanı Kararı ile belirleneceği düzenlenmiştir. Bu doğrultuda 1 Temmuz 2021 tarihinden 21 Aralık 2030 tarihine kadar işletmeye giren veya girecek olan Yenilenebilir Enerji Kaynak (“YEK”) Belgeli elektrik üretim tesisleri için uygulanacak fiyatlar ve süreler ile bu tesislerde uygulanacak yerli katkı fiyatları 30 Nisan 2023 tarihli ve 7189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile (“Karar”) belirlenmiştir.

Karar’a göre YEKDEM uygulama fiyatında TL geçerli olacak iken taban ve tavan fiyatlarında Amerikan Doları’na (“USD”) dayalı eskalasyon sistemi uygulanacaktır. Buna karşın, 1 Temmuz 2021 tarihi ile Karar’ın yayımı arasında işletmeye giren tesisler için geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmayacaktır. Karar’la rüzgar, güneş, hidroelektrik ve jeotermal gibi yenilenebilir enerji kaynakları için verilen desteğin kapsamı süre ve tür açısından çeşitlendirilmiş ve YEKDEM desteği kapsamına ilk kez dalga ve akıntı enerjisi dahil edilmiştir.

Güneş Enerjisi Projelerine Verilecek Destekler

Karar ile birlikte güneş enerjisinde YEKDEM uygulama fiyatı 106 TL/kWh, taban alım fiyatı ve tavan alım fiyatları ise sırasıyla 4,95 USD/kWh ve 6,05 USD/kWh olmuştur. Güneş enerjisine dayalı projelerde YEKDEM fiyatı uygulama süresi 10 yıl olacak iken, yerli katkı fiyatı 5 yıl boyunca 28,80 TL/kWh olarak uygulanacaktır.

Rüzgar Enerjisi Projelerinde Karasal ve Deniz Üstü Ayrımı

Karar, ilk defa rüzgar enerjisine dayalı elektrik üretim tesislerinde karasal ve deniz üstü projeler için ayrı uygulama fiyatları belirlenmiştir. Karasal rüzgar enerjisi üretim tesisleri için YEKDEM uygulama fiyatı 106 TL/kWh olarak belirlenirken, deniz üstü rüzgar enerjisi üretim tesislerinde YEKDEM uygulama fiyatı 144 TL/kWh olmuştur. İlaveten, karasal rüzgar projelerinde taban fiyat 4,95 USD/kWh, tavan fiyat 6,05 USD/kWh iken deniz üstü rüzgar projelerinde taban fiyat 6,75 USD/kWh, tavan fiyat ise 11,55 USD/kWh olacaktır.

Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesislerinde uygulama fiyatları proje tipine göre farklılık gösteriyor olsa da, destek süreleri proje tipine göre farklılık göstermeyecek ve tüm rüzgar enerjisine dayalı projelerde destek 10 yıl, yerli katkı desteği de 5 yıl boyunca uygulanacaktır.

Depolanan Elektriğin Depolanmayan Elektrikten Ayrı Değerlendirilmesi

Karar’ın getirdiği bir diğer yenilik ise rüzgar ve güneş enerji santrallerine bütünleşik depolama tesislerince yapılacak elektrik satışının, depolanmayan elektrik satışından ayrı düzenlenmiş olmasıdır. Buna göre, rüzgar ve güneş enerjisi tesisleri ile bütünleşik elektrik depolama üniteleri üzerinden gerçekleşecek elektrik satışları için uygulama fiyatı 125 TL/kWh, taban fiyat 5,85 USD/kWh, tavan fiyat ise 7,15 USD/kWh olacaktır. Ancak özellikle belirtmek gerekir ki, bu fiyatlar şebekeden çekilerek depolanan elektrik için veya rüzgar/güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinde üretilip bu tesislere bütünleşik depolama tesislerinde depolanmadan doğrudan iletim/dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi miktarı için uygulanmayacak, sadece rüzgar/güneş enerjisi tesislerinde üretilip, bu tesislerle bütünleşik depolama tesislerinde depolandıktan sonra sisteme verilen elektrik enerjisi için uygulanacaktır

En Uzun Destek Jeotermal Enerji ve Pompaj Depolamalı Hidroelektrik Santral Projelerine

Karar’a göre jeotermal enerji ve pompaj depolamalı hidroelektrik santral projeleri için uygulanacak YEKDEM uygulama süresi 15 yıl, yerli katkı fiyatı süresi ise 10 yıl olacaktır. Neredeyse diğer tüm yenilenebilir enerji projelerine uygulanan YEKDEM uygulama süresinin 10 yıl, yerli katkı fiyatı süresinin ise 5 yıl olduğu göze alındığında, yatırım maliyetleri diğer yenilenebilir enerji yatırımlarına göre daha yüksek olan jeotermal enerji ve pompaj depolamalı hidroelektrik üretim tesislerine verilen desteğin süresi belirgin derecede uzundur.

Dalga ve Akıntı Enerjisi

Karar kapsamında dalga ve akıntı enerjisine dayalı üretim tesislerine verilecek fiyat desteğinin süresi 10 yıl olacaktır. İlaveten, YEKDEM uygulama fiyatı kilovat saat başına 135 TL, destekleme mekanizmasında alım fiyatları ise kilovatsaat başına 6.3 USD ile 7.7 USD arasında olacaktır.