Türk Sermaye Piyasalarındaki Son Gelişmeler - 2023

Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”) şirket paylarının ilk halka arzında satış yöntemlerindeki etkinliği ve kolaylığı artırmak amacıyla belirli büyüklükteki halka arzların talep toplama yoluyla veya talep toplanmaksızın satış yöntemiyle değil, yalnızca borsada satış yöntemiyle yapılmasına karar vermiştir. Söz konusu karar 19 Ocak 2023 tarihinde yayımlanmış ve aynı gün yürürlüğe girmiştir. SPK’nın ilgili kararı uyarınca halka arz edilen payların piyasa değerinin 250 milyon TL ve altında olması durumunda satış yöntemi olarak “Borsa’da Satış” yönteminin uygulanması zorunlu hale getirilmiştir.

Borsa satış yöntemi zorunluluğu tutarının güncellenmesine ilave olarak, şirket paylarının ilk halka arz edilmesi kapsamında, bireysel yatırımcının taleplerinin karşılanması hedefiyle kurumsal yatırımcı sayılma koşulları da değiştirilmiştir. Buna göre, şirket paylarının ilk halka arz edilmesi işlemleri kapsamında aşağıdaki hususlarda karar verilmiştir:

• Serbest ve/veya unvanında özel ibaresi yer alan yatırım fonlarının kurumsal yatırımcı kapsamında sayılabilmesi için belirtilen iki şartı taşıması gerekmektedir: (i) yatırımcı sayısının 50’den fazla olması ve (ii) herhangi bir yatırımcının toplam fon katılma payı sayısının %20’sinden azına sahip olması,

• Portföy yönetim şirketleri tarafından bireysel portföy yöneticiliği sözleşmesi imzalamış olduğu müşterileri adına iletilen taleplerin kurumsal yatırımcı grubu kapsamında değerlendirilmemesi, ve

• Aktif toplamının 50 milyon Türk Lirası, yıllık net hasılatının 90 milyon Türk Lirası, özsermayesinin 5 milyon Türk Lirasının üzerinde olması kıstaslarından en az ikisini taşıyan profesyonel müşterilerin kurumsal yatırımcı olarak değerlendirilmemesi. SPK’nın yukarıda bahsi geçen bu yeni kararları ile kurumsal yatırımcı sayılma koşulları ilk halka arz işlemleri açısından sıkılaştırılmıştır.

Yukarıdaki açıklamalarımıza ek olarak, sermaye piyasalarının güvenilir, şeffaf, istikrarlı bir ortamda işleyişinin sağlanması ile yatırımcıların hak ve yararlarının korunması amacıyla, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 128/1 maddesi uyarınca açığa satış işlemleri (gün içinde açığa satış tuşuna basılmadan yapılan ve aynı gün içinde kapatılan pozisyonların da dahil olmak üzere) SPK tarafından geçici olarak yasaklanmış olup, SPK’nın söz konusu kararı deprem felaketinin hemen akabinde 6 Şubat 2023 tarihi itibarıyla alınmış ve yürürlüğe girmiştir.

Son olarak, Borsa İstanbul, deprem felaketi sonrasında yaşanan volatilite artışı ve olağandışı fiyat hareketleri nedenleriyle 8 Şubat 2023 tarihi itibarıyla Pay Piyasası ile Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası bünyesindeki Pay ve Pay Endeksli Türev Pazarları’nın beş iş günü süreyle (14 Şubat 2023 akşamına kadar) kapatılmasına ve 8 Şubat 2023 tarihinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin iptal edilmesine karar vermiştir. Borsa İstanbul’un bu kapatma kararı ile birlikte, SPK da aynı gün yayımladığı ilke kararında 8 Şubat 2023 tarihinden başlayarak Pay Piyasası yeniden açılıncaya kadar uygulanmak üzere aşağıdaki kararları almıştır:

1. Portföy saklayıcısının bilgilendirilmesi ve fonun Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) sayfasında yapılacak bir duyuru ile yatırımcılara bilgi verilmesi kaydıyla, aşağıda sıralananlar dışındaki fonların birim pay değeri hesaplamamaları ve katılma payı alım satımını durdurmalarının uygun olduğu belirtilmiştir. Bu kapsamda, söz konusu fonların Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu (“TEFAS”) işlemleri de durdurulmuştur.

Aşağıda belirtilen fonlar bu maddenin kapsamı dışında tutulmuştur:

• Borçlanma araçları şemsiye fonu, para piyasası şemsiye fonu, garantili/koruma amaçlı şemsiye fonu, kıymetli madenler şemsiye fonuna bağlı olarak ihraç edilen fonlar,

• Unvanında “döviz”, “para piyasası” ve “kısa vadeli” ibareleri yer alan serbest fonlar ile unvanında “yabancı” ibaresi yer alan fonlar,

• Katılım şemsiye fonuna bağlı fonlardan unvanında belirli bir varlık grubu (kira sertifikası, altın, kıymetli madenler, para piyasası) geçen fonlar.

2. Fonun KAP sayfasında yapacağı bir duyuru ile katılımcılara bilgi verilmesi kaydıyla, aşağıda sıralananlar dışındaki emeklilik yatırım fonlarının (OKS fonları dahil) pay fiyatı hesaplamamaları ve pay alım satımını durdurmalarının uygun olduğu belirtilmiştir. Bu kapsamda, söz konusu fonların Bireysel Emeklilik Fon Alım Satım Platformu (“BEFAS”) işlemleri de durdurulmuştur.

Aşağıda belirtilen emeklilik yatırım fonları maddenin kapsamı dışında tutulmuştur:

• Borçlanma araçları, para piyasası, katılım (katılım hisse senedi fonları hariç), kıymetli madenler, başlangıç emeklilik yatırım fonları,
• Unvanında “yabancı” ve “döviz” ibaresi yer alan emeklilik yatırım fonları.

3. Ayrıca, durdurulan yatırım fonu ve emeklilik yatırım fonları için değerleme tarihi 8 Şubat 2023 olan pay alım/ satım talimatlarının (TEFAS/BEFAS’ta gerçekleşen işlemler dahil) gerçekleştirilmesinde değerleme tarihi olarak Borsa İstanbul Pay Piyasası’nın açıldığı ilk günün dikkate alınacağı da belirtilmiştir.