Özel Hastaneler Mevzuatında Gelişmeler

Özel Hastaneler Yönetmeliği’nin (“Yönetmelik”) 30 Ocak 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi ile birlikte, 27 Mart 2002 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Hastaneler Yönetmeliği (“Eski Yönetmelik”) yürürlükten kaldırılmıştır. Yönetmelik, kapsam bakımından Eski Yönetmelik’ten farklı olarak özel hastanelerin denetim ve işletilmesi ile hasta haklarının korunmasına dair detaylı düzenlemeler içermektedir.

Bu kapsamda:

• 1219 sayılı Tebabet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’un 28. maddesinde sayılan hırsızlık, dolandırıcılık, zimmet, rüşvet gibi malvarlığına ve kamu güveni ile kamu idaresine karşı işlenen suçlar ile cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan hüküm giymiş kişiler, kamu görevinden yasaklı kişiler ve ortaklık yapısında bu kişilerin bulunduğu tüzel kişiler adına özel hastane açılması mümkün olmayacaktır. Ayrıca, bu kişilerin özel hastanelerin ruhsatlarını devralamayacağı ve adına özel hastane ruhsatı bulunan tüzel kişilerin ortaklık yapısında yer alamayacağı vurgulanmıştır. Adına özel hastane ruhsatı düzenlenmiş özel hukuk tüzel kişilerinin ortaklık yapısında değişiklik olması halinde, bu değişikliğin en geç bir ay içinde ilgili İl/İlçe Sağlık Müdürlüğü’ne bildirilmesi zorunludur. Hisseleri halka arz edilmiş özel hukuk tüzel kişileri için ise bildirim zorunluluğu bulunmamaktadır.
• Özel hastanelerin devri durumunda, devir tarihinden itibaren bir ay içinde ilgili İl/İlçe Sağlık Müdürlüğü’ne başvurulması gereklidir. Devralan kişi adına ruhsat ve faaliyet izin belgesi düzenlenene kadar hastanenin faaliyeti devredenin sorumluluğunda devam eder. Eğer bu süreçte hastanenin devredenin sorumluluğunda faaliyete devam etmesi istenmiyorsa, yeni ruhsat ve faaliyet izin belgesi düzenlenene kadar hastanenin faaliyetine ara verilir. Devrin onaylanması üzerine on beş iş günü içinde devralan adına ruhsat ve faaliyet izin belgesi düzenlenir. Ayrıca Yönetmelik tahtında devralınan hastanenin, devir tarihinden itibaren iki yıl içinde yeniden devredilemeyeceği de öngörülmektedir.
• Özel hastaneler için ruhsat tarihinden itibaren en geç üç yıl içinde Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı’na bağlı Türkiye Sağlık Hizmetleri Kalite ve Akreditasyon Enstitüsü’nden (“TÜSKA”) akreditasyon belgesi alınması zorunluluğuna ilişkin bir düzenleme getirilmiştir. Akreditasyon belgesi bulunmayan hastanelerde, hastaların görebileceği bir alanda “Bu hastanenin TÜSKA akreditasyon belgesi yoktur” ibaresini içeren bir bilgilendirme tabelası asmalarının zorunlu olacağı ve bu hastanelerin her yıl Ocak ayında Sağlık Bakanlığı (“Bakanlık”) tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirileceği hükme bağlanmıştır.
• Herhangi bir özel hastanede hasta hakkı ihlali kapsamında değerlendirilebilecek “kötü muamele” gibi durumların tespit edilmesi veya hastanenin bir kısmında veya tamamında hastaların tedavisini olumsuz etkileyen herhangi bir hizmetin devamı ya da hasta sağlığını ve güvenliğini tehlikeye sokan ve hizmetin derhal durdurulmasını gerektiren acil ve telafisi güç durumların ortaya çıkması durumunda, ihlalin gerçekleştiği ilgili birimin faaliyeti/ilgili hizmet, Bakanlık’ın kararı üzerine ilgili valilikçe durdurulacak ve ilgililer hakkında idari ve adli işlem yapılacaktır.
• Yönetmelik tahtında özel hastanelerin denetim usulü daha sıkı düzenlemelere tabi tutulmuştur. Denetimler sırasında tespit edilen eksikliklerin verilen süre içinde giderilmemesi durumunda, hastanenin faaliyetinin kısmen veya tamamen geçici olarak durdurulacağı belirtilmiştir. Faaliyetin durdurulduğu tarihten itibaren altı ay içinde eksikliklerin giderilmemesi halinde, hastane ruhsatı Bakanlık tarafından askıya alınacak ve ek olarak altı aylık bir süre tanınacaktır. Bu sürenin sonunda faaliyete geçemeyen hastanenin ruhsatı Bakanlık tarafından iptal edilecek olup, ruhsatı iptal edilen gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişileri adına beş yıl boyunca yeni özel hastane ruhsatı düzenlenemeyecektir.
• Sağlık personelinin, özel hastane kadrosunda sözleşme ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4/1(a) maddesi kapsamında sigortalı olarak çalışacağı açıkça düzenlenmiştir. Bu düzenleme, şirket kurmak suretiyle hizmet sunan hekimlerin bordrolu çalışmaya geçeceği anlamına gelmektedir. Bununla beraber, Yönetmelik’te “kadro dışı geçici çalıştırma” konsepti muhafaza edilmiştir. Bu kapsamda, 1 Ocak 2025 tarihi itibarıyla faal muayenehanesi olup başka bir sağlık kuruluşunda çalışmayan tabiplerin muayenehanelerini kapatmaları halinde aynı ilde en fazla iki özel hastanede kadro dışı olarak geçici surette çalışmalarına izin verilecektir.
• Özel hastanelerde bir adet seyyar röntgen cihazı bulundurulması ve en az 500 mA gücünde röntgen cihazına sahip bir radyoloji merkezi kurulması zorunlu tutulmaktadır. Buna ek olarak, acil servis bulunması, ilgili uzmanlık dallarının gerektirdiği tıbbi biyokimya ve tıbbi mikrobiyoloji laboratuvarlarının oluşturulması, uzman tabip kadrosunun sağlanması gerekmektedir. Ayrıca, özel hastanelerin kendi sahipliğinde veya hizmet sözleşmesi ile en az bir acil yardım ambulansı bulundurması da bir diğer zorunluluk olarak öne çıkmaktadır. Özel hastanelerin hizmet satın almaya devam etmesine izin verilmiş; radyoloji ve tıbbi laboratuvar tetkikleri için hizmet alımı yapılabileceği kabul edilmiştir. Ayrıca, bu hizmetlerin ruhsat/faaliyet izin belgesi bulunan diğer sağlık kuruluşlarından veya tıbbi cihaz satış yetki belgesine sahip yüklenici firmalardan yerinde hizmet alımı şeklinde gerçekleştirilebileceği belirtilmiştir.
• Yönetmelik uyarınca hastane açılmadan önce alınması gereken ön izin belgesi, ek olarak binaların hastane binasına dönüştürülmesi halinde, tadilat işlerine başlanmadan önce ve ek bina inşaatına başlanmadan önce de alınacaktır. Ön izin belgesinin düzenlendiği tarihten itibaren ruhsat alınması gereken süre üç yıl olarak düzenlenmiş olup, üç yıl içinde ruhsatı alınmayan özel hastanelerin ön izin belgesinin iptal edileceği öngörülmüştür. Eski Yönetmelik’te olduğu gibi, ruhsat alındıktan sonra altı ay içinde faaliyet izin belgesi alınarak hasta kabul ve tedavisine başlanmaması halinde, hastane için düzenlenen ruhsat Bakanlık tarafından iptal edilecektir.
• Yönetmelik uyarınca özel hastaneler, planlama ilkeleri doğrultusunda ve Bakanlık izniyle yalnızca bulundukları il sınırları içinde taşınabilir veya birleşebilirler. Özel hastaneler için bu taleplerin uygun bulunduğu tarihten itibaren en geç iki yıl içinde ön izin belgesi alınmalı ve bu belgenin alındığı tarihten itibaren üç yıl içinde ruhsat belgesi alınarak taşınma veya birleşme işlemleri tamamlanmalıdır.