6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda (“SPKn”) kripto varlıkların ve kripto varlık hizmet sağlayıcıların düzenlenmesine ilişkin kanun ve platformların kuruluşuna, ortaklarına, yöneticilerine ve sermayelerine ilişkin Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) 8 Ağustos 2024 tarihli ilk ilke kararının ardından SPK’nın 19 Eylül 2024 tarihli bülteninde yayınlanan 1484 sayılı yeni bir ilke kararı ile (“İlke Kararı”) geçiş sürecinde yatırımcının korunması ve sektörde oluşabilecek risklerin önüne geçilebilmesi amacıyla bazı ilke ve esaslar belirlenmiştir.

Bu kapsamda müşteri hesaplarına, emirlerin alınmasına ve platformların reklam ve promosyon kampanyalarına ilişkin kısıtlamalar getirilmesi, nitelikli fikri tapu (“NFT”) ve sanal oyunlarda kullanılan varlıkların SPKn kapsamı dışında bırakılması, likidite sağlayıcı olarak faaliyet gösterilmesinin platform faaliyeti olarak değerlendirilmemesi gibi birçok konu netlik kazanmış ve sektör oyuncularının geçiş sürecinde dikkate alması gereken bazı hususlar vurgulanmıştır.

İlke Kararı ile getirilen temel ilke ve esaslar aşağıda özetlenmektedir.

1. Müşteri hesaplarına ve nakit transferlerine ilişkin kısıtlamalar getirilmiştir.

• Platform müşterilerinin nakit transferlerinin bankalar veya ilgili mevzuatları uyarınca bu konuda yetkilendirilmiş kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilmesinin zorunlu olduğu hatırlatılmış ve platformlarca müşteri nakitlerinin elden alınması, teslim edilmesi ve platformlar nezdinde saklanması yasaklanmıştır. Böylece nakit akışının takip edilebilir olması hedeflenmiş ve ödeme hizmetleri mevzuatına paralel bir düzenleme getirilmiştir.
• Müşteriler adına açılacak hesapların, açıkça ilgili platform müşterilerine ait olduğu belirtilecek şekilde tanımlanacağı ve amacı dışında kullanılamayacağı vurgulanmıştır.

2. Müşteri emirlerinin alınmasına ilişkin usuller belirlenmiş ve sosyal medya mecraları üzerinden emir alınması yasaklanmıştır.

• Belirlenen usuller haricinde veya Whatsapp, Telegram gibi farklı sosyal medya mecraları üzerinden müşteri emirleri alınması yasaklanmıştır.
• Müşterilerin tüm emirlerinin, (i) platformların SPK’ya bildirdikleri kendilerine ait internet siteleri, (ii) mobil uygulamaları veya (iii) platformun yetkili personeli aracılığıyla kayıtlı telefonları üzerinden alınması gerektiği düzenlenmiştir.
• Bu yollarla alınan emir kayıtlarının güvenli ve doğru bir şekilde tutulması amacıyla platformların 8 Kasım 2024 itibarıyla uyması gereken esaslar belirlenmiştir.

3. NFT ile sadece sanal oyunlarda kullanılan varlıklar SPKn kapsamı dışında tutulmuştur.

Bu varlıkların listeleme esasları dışında olduğu ve bu varlıklara ilişkin yapılan işlemlerde SPKn hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir. Bununla birlikte “Faaliyette Bulunanlar Listesi”nde yer alan platformların bu varlıkları işleme konu etmeleri halinde SPK’ya bildirimde bulunmaları, bu varlıkları ayrı bir pazarda işleme almaları, bu varlıkların SPK’nın gözetimi ve denetimine tâbi olmadığına ilişkin uyarı metni eklemeleri ve emri almadan öncede uyarının yatırımcı tarafından okunduğunu ve anlaşıldığını teyit etmeleri gerekmektedir.

4. Asli faaliyeti likidite sağlamak üzere platformlara fiyat vermek ve verilen fiyatlar üzerinden işlem gerçekleştirmek olan ve SPKn’daki platform tanımı kapsamına girecek şekilde başka bir hizmet sunmayan kuruluşların faaliyetleri “platform faaliyeti” olarak değerlendirilmemiştir.

5. Doğrudan kullanıcıları arasında işlem yapılmasına imkan sağlayan eşler arası (“P2P”) dijital pazar yerlerinde, kendi adına fakat başkası hesabına işlem yapılmasının düzenli uğraşı, ticari veya mesleki faaliyet olarak icra edilmesi izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti sayılmış ve bu faaliyetlerin 8 Kasım 2024’e kadar sonlandırılması gerektiği belirtilmiştir.

6. Sermaye piyasası araçlarının kripto varlık olarak ihracının henüz mümkün olmadığı hatırlatılmıştır.

Diğer kurum ve kuruluşların yetki ve düzenleme alanına giren emtia, gayrimenkul gibi konular kapsamındaki faaliyetlerin, kullanılan aracın kripto varlık olup olmadığına bakılmaksızın bu kurum ve kuruluşların düzenlemelerine uygun olarak yürütülmesi gerektiği ve buna uygun olmayan kripto varlıkların platformlarda listelenemeyeceği hatırlatılmıştır. Bu kapsamda altyapı ve mekanizmaların henüz işler hale gelmediği dikkate alınarak sermaye piyasası araçlarının da SPK tarafından düzenleme yapılmadan önce kripto varlık olarak ihraç edilemeyeceği ve listelenemeyeceği vurgulanmıştır.

7. Platformlar tarafından, ödünç kripto varlık işlemleri, müşteriye kredi verilmesi sonucunu doğuracak işlemler ile kaldıraçlı işlemler yapılamayacağı düzenlenmiştir.

8. Platformların yanıltıcı reklamlar ve yatırımcıyı yönlendiren promosyon kampanyaları yapmaları yasaklanmıştır.

Platformların yapacakları her türlü yayın, ilan, reklam ve duyuruda objektif olmaları gerektiği, yanıltıcı reklam yapamayacakları ve mutlak getiri ve/veya zarara karşı garanti taahhüdünde bulunamayacakları düzenlenmiştir.

Buna ek olarak platformların (i) getiri vaadi içeren veya bir veya birden fazla kripto varlığa yatırım yapılmasına yönlendiren, (ii) platforma müşteri kazandıran kişilere veya kazandırdıkları müşterilere herhangi bir menfaat veya faydanın sağlandığı promosyon kampanyaları yapmaları İlke Kararı’nı takip eden 15 gün içerisinden sonlandırılmak üzere yasaklanmıştır.

Sonuç olarak, SPK’nın uygulamada tespit ettiği farklı ve uygunsuz örneklere karşı geçiş sürecinde yatırımcıyı koruma amaçlı önlemler aldığını görüyoruz. Bununla birlikte bazı varlıkların SPKn kapsamındaki yerinin belirlenmesine ilişkin adımların atıldığını ve özellikle sermaye piyasası araçlarının kripto varlık olarak ihracına ilişkin usul ve esasların yakın zamanda ilave ikincil düzenlemeler ile netlik kazanacağını değerlendiriyoruz.