6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda (“SPKn”) kripto varlıkların ve kripto varlık hizmet sağlayıcıların düzenlenmesine ilişkin kanunun 2 Temmuz 2024 tarihinde yürürlüğe girmesinin ardından Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) 8 Ağustos 2024 tarihli bülteninde yayınlanan ilke kararı ile platformların kuruluşuna, ortaklarına, yöneticilerine ve sermayelerine ilişkin ilk düzenleme yapıldı (“İlke Kararı”).

Bu kapsamda platformların kuruluş şartları, platformların kurucularına, ortaklarına ve yöneticilerine ilişkin şartlar ve kuruluş işlemleri netlik kazandı. Platformların kuruluşuna ilişkin diğer şartların yanı sıra asgari sermayenin beklenenden düşük tutularak 50.000.000 TL olarak belirlenmesi ile çok sayıda platformun kurulmasının önü açıldı ve platformlara ilişkin ikincil düzenlemeler sektörel açıdan önem kazandı.

İlke Kararı ile kripto varlık platformlarına ilişkin getirilen temel şart ve hükümler aşağıda özetlenmektedir.

1. Platformların kuruluş şartları netleştirildi.

Yukarıda belirtilen asgari sermaye tutarına ve kuruculara ilişkin aranan şartlara ek olarak platformların kuruluşuna SPK tarafından izin verilebilmesi için platformların aşağıdaki şartları taşıması gerekmektedir:

• Anonim ortaklık şeklinde kurulmaları,
• Paylarının tamamının nama yazılı olması,
• Paylarının nakit karşılığı çıkarılması,
• Sermayesinin tamamının nakden ödenmiş olması ve özsermayesinin bu tutardan az olmaması,
• Esas sözleşmelerinin SPKn ve ilgili düzenlemelerde yer alan hükümlere uygun olması,
• Esas sözleşmesinde işletme konusunun münhasıran kripto varlık alım satım, ilk satış ya da dağıtım, takas, transfer ve bunların gerektirdiği saklama işlemlerinin bir veya daha fazlasının gerçekleştirilmesi olarak belirlenmiş olması,
• Ticaret ünvanlarında sunacakları hizmetleri göstermesi amacıyla “kripto varlık alım satım platformu” ibaresinin yer alması,
• Yönetim kurulunun asgari olarak üç üyeden oluşması,
• Ortaklık yapısının şeffaf ve açık olması.

2. Kuruculara, ortaklara ve yöneticilere ilişkin şartlar belirlendi.

2.1. Kuruculara ve ortaklara ilişkin şartlar. SPKn’nın Madde 35/B-(3)(a) hükmünde kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ortaklarına ilişkin getirilen şartlara ve bankacılık ve aracı kurumlar mevzuatına paralel olarak platform kurucu ve ortakları için de iflas veya konkordato kararı verilmiş olmaması,  sayılan suçlardan mahkumiyetinin bulunmaması, gerekli mali güç ve işin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip bulunması gibi birtakım şartlar getirilmiştir. SPKn’da sayılanlara ek olarak “faaliyet izinlerinden biri SPK tarafından iptal edilmiş kuruluşlarda, bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluğu bulunan kişilerden olmaması” şartı düzenlenmiştir.

İlaveten, yalnızca platformun ortakları değil, platformların tüzel kişi kurucu ortaklarının da nitelikli veya imtiyazlı pay sahiplerinin bu şartları taşıması gerektiği ve bu şartların kuruluştan sonraki ortaklık yapısı değişikliklerinde de uygulanacağı düzenlenmiştir.

2.2. Yöneticilere ilişkin şartlar. Yöneticiler, yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, genel müdür yardımcısı ile ünvanı fark etmeksizin yetki ve görevleri itibarıyla genel müdüre ve genel müdür yardımcısına denk konumda görev yapan veya platformu temsile yetkili kılınmış personel olarak tanımlanmıştır.

Bu kapsamdaki yöneticilerin yukarıda belirtilen mali güç şartı hariç ortaklar için öngörülen şartları taşımalarının zorunlu olduğu ve ek olarak yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğunun 4 yıllık lisans eğitimi veren okullardan mezun olmaları gerektiği düzenlenmiştir.

3. Kuruluş işlemleri ve gerekli belgeler düzenlendi.

Kuruluş için yukarıda belirtilen kuruluş şartlarına uygun esas sözleşme ve kurucu ve yöneticilere ilişkin şartların sağlandığına ilişkin belgelere ek olarak İlke Karar’ın ekinde kuruluş başvurusu için yetkili organ kararı ve şirketin saklama altyapısı, bilgi sistemleri, risk yönetim süreçleri gibi gerekli belgelerin listesine ve başvuru formuna da yer verilmiştir Bununla birlikte bu başvurunun yalnızca kuruluşa ilişkin olduğu ve platformların faaliyet izni almak için SPK’ya ayrıca başvuru yapması gerektiğinin de altı çizilmiştir.

4. Hâlihazırda faaliyet gösteren platformlara ilişkin geçiş hükümlerine yer verilmiştir.

SPK’nın 2 Temmuz 2024 tarihli duyurusuna istinaden SPK’nın internet sitesinde “Faaliyette Bulunanlar Listesi” ile “Tasfiye Beyanında Bulunanlar Listesi” yayımlanmıştır. İlke Karar’da kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürüten platformların, “SPK’ya başvuru tarihi itibarıyla müşterileri ve/veya müşterilere ait saklama bakiyeleri mevcut olan şirketler” olarak tanımlandığı hatırlatılmış ve bu süre zarfında faaliyete geçtiğini beyan etmekle birlikte, başvuru tarihi itibarıyla herhangi bir müşterisi ve/veya müşterilere ait saklama bakiyesi bulunmayan şirketlerin beyanlarının SPKn’da öngörülen şartı sağlamadığı dikkate alınarak başvurularının işleme alınmadığı açıklanmıştır.

Bununla birlikte SPK’nın 2 Temmuz 2024 tarihli duyurusunda yer alan belge ve formların bazıları haricindeki eksikliklerin sonradan tamamlanabileceği, eksik belge ve bilgilerin talep edilmesinden itibaren en geç 15 iş günü içerisinde SPK’ya iletilmesi halinde şirketlerin “Faaliyette Bulunanlar Listesi”ne sonradan da eklenebileceği düzenlenmiştir.

“Faaliyette Bulunanlar Listesi”nde yer alan veya yukarıda belirtilen şekilde eksikliklerini tamamlayarak bu listeye girecek şirketlerin, İlke Kararı’nda öngörülen şartları sağlayarak 8 Kasım 2024 tarihi mesai bitimine kadar SPK’ya başvuru yapmaları gerekmektedir.

Sonuç olarak, SPKn’daki kripto varlıklara ilişkin kanun değişikliğini ve yayınlanan faaliyet listelerini takiben, İlke Kararı ile SPK’nın platformlara ilişkin temel hususları gecikmeksizin düzenlediğini görüyoruz. Söz konusu kriterlerin ve kuruluş işlemlerinin kısa sürede belirlenmesi ile Türkiye’de kripto varlık platformlarına ilişkin pazar oyuncularının yakın zamanda netleşeceğini ve büyüyeceğini; bununla birlikte sermaye piyasası araçlarının kripto varlık olarak ihracına ilişkin usul ve esasların ise ileriki zamanlarda ilave ikincil düzenlemeler ile netlik kazanacağını değerlendiriyoruz.