Türk e-ticaret hukukunda son gelişmeler

6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair 7416 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesini takiben Türkiye Cumhuriyeti Devleti Ticaret Bakanlığı e- ticarete ilişkin ikincil mevzuatı yayımlamaya başlamıştı. Yakın tarihte Bakanlık, e-ticaret oyuncularını ilgilendiren iki önemli mevzuat değişikliği yayımlamıştır.

İlk olarak, Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcıları ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 8 Mart 2025 tarihinde yayımlanmış ve yürürlüğe girmiştir. Söz konusu değişiklik, e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılar (ETAHS) ve e-ticaret hizmet sağlayıcılar (ETHS) için halihazırda mevcut olan başlıca yükümlülükleri açıklığa kavuşturmaktadır.

İkinci olarak, Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 24 Mayıs 2025 tarihinde yayımlanmıştır. 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülen söz konusu yönetmelik, Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nde tüketici dostu yeni hükümler getirmektedir.

2025 yılı değişiklikleri, e-ticaret faaliyetlerinin denetimini güçlendirmeyi ve tüketici haklarını daha etkin şekilde korumayı amaçlayan bir yaklaşımı yansıtmaktadır. Platformlar ve satıcılar açısından hukuki öngörülebilirlik sağlayan bu yükümlülüklere uyum, idari yaptırım riskini azaltacak ve tüketici güveni ile ticari sürdürülebilirliği artıracaktır.

Aşağıda, söz konusu düzenlemelerle getirilen başlıca değişikliklerin bir özeti yer almaktadır.

ETASH ve ETHS Yönetmeliği Değişiklikleri

• Kayıtlı e-posta adresi sağlama zorunluluğu. ETHS’lerin bilgi verme yükümlülüğü kapsamında bulunan ETAHS’lar tarafından pazar yerinde kendilerine tahsis edilen alanda kayıtlı e-posta adresi (KEP) sağlama zorunluluğu kaldırılmıştır.
• ETAHS’nin bilgi verme ve doğrulama yükümlülüğü. ETAHS hizmet verdiği her bir ETHS’nin tanıtıcı bilgilerinin güncelliğini sağlamakla yükümlüdür. Mevzuat değişikliği öncesinde, ETAHS’lerin söz konusu bilgilerin doğruluğunu her takvim yılının ilk üç ayı içinde kontrol etmesi beklenmekteydi. Bundan böyle, söz konusu bilgilerin ETAHS tarafından en az yılda bir defa doğrulanması gerekecektir. ETHS’nin ürün listelemediği takvim yıllarında ETAHS’nin doğrulama yükümlülüğü söz konusu olmayacaktır.
• Haksız ticari uygulamalar. Yapılan değişiklikler, aracılık sözleşmesinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da öngörülen sürelerden daha uzun cayma sürelerinin belirlenmesinin haksız ticari uygulama olarak değerlendirilmeyeceğini açıkça ortaya koymaktadır. Diğer yandan, aracılık sözleşmesinde belirtilen cezai şartı gerektiren durumun tespit edilebildiği durumlar hariç olmak üzere, ETAHS’nin dâhili iletişim sistemi üzerinden ETHS’den açıklama talep etmeden cezai şart uygulaması haksız ticari uygulama olarak kabul edilmiştir.
• Veri erişimi ve taşınabilirliği. Orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS’lerin:
• • • ETHS’lerin satışa sunduğu ürünlerin satış ve iade verilerinin, özelliklerinin, açıklamalarının ve görsellerinin, bu ürünlere ilişkin soru, cevap ve değerlendirmelerin ve ETAHS tarafından elde ediliyor olması halinde, ETHS’nin performansına ilişkin değerlendirme puanını aracılık sözleşmesi süresince ve aracılık sözleşmesinin sona ermesinden itibaren bir yıl boyunca bedelsiz ve etkin şekilde taşınmasına ve
    • ETAHS tarafından elde ediliyor olması halinde, ETHS’lerin kendi siparişlerine ilişkin dönemsel, özel gün, kategori ve ürün bazlı en çok tercih edilen ürün verilerine, alıcıların cinsiyet, yaş grubu, il ve ilçe dağılımı ile satın alma gün ve saat verilerine aracılık sözleşmesi süresince bedelsiz şekilde erişim sağlamasına teknik imkan sunacağını aracılık sözleşmelerinde belirtmekle yükümlü oldukları açıklığa kavuşturulmuştur.
• Aracılık sözleşmelerinin ETAHS tarafından değiştirilmesi. Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcıları ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik’te, ETAHS tarafından daha uzun bir süre belirlenmemiş olması durumunda sözleşme değişiklikleri bildirim tarihinden itibaren on beş günlük sürenin sonunda uygulamaya konulacağı belirtilmektedir. Ancak, ETHS tarafından teknik geliştirme yapılmasını gerektiren haller ile komisyon oranlarının ve diğer hizmet bedellerinin artırılması, aracılık hizmetinin kısıtlanması, askıya alınması veya sonlandırılması, ETHS’ye yeni cezai şart getirilmesi, hak ve menfaat dengesinin bozulması gibi sonuçlar doğuran hallerde bu süre otuz gün olarak uygulanmaktadır. Yeni düzenleme altında, ETHS’nin lehine yapılacak sözleşme değişikliklerinin, ETHS’ye bildirilmesi şartıyla on beş günlük süre uygulanmaksızın yürürlüğe girebileceği düzenlenmiştir. Ayrıca, düzenleyici ve denetleyici kurumlar tarafından yapılan zorunlu değişiklikler de bildirim süresine tabi olmayacaktır.
• Dahili iletişim sistemine ilişkin teknik imkan sunma yükümlülüğü. ETAHS, aracılık sözleşmesi süresince ve aracılık sözleşmesinin sona ermesinden itibaren bir yıl içerisinde dahili işletim sisteminde yer alan bilgilerin ETHS tarafından görüntülenebilmesi, kaydedilmesi ve değiştirilmeden kopyalanması için teknik imkan sunmakla yükümlü olacaktır.
• Reklam ve arama motoru anahtar kelimeleri. ETAHS’lerin veya ETHS’lerin, aynı ekonomik bütünlük içinde olmadığı üçüncü kişilerin E-Ticaret Bilgi Sistemi’ne (ETBİS) kayıtlı alan adlarının münhasıran ana unsurunu oluşturan tescilli markalarından oluşan anahtar kelimelere, söz konusu üçüncü kişilerin önceden olumlu irade beyanını almadan reklam vererek pazarlama ve tanıtım yapması yasaklanmıştı. Yeni düzenleme söz konusu yasağın ihlalinin Bakanlıkça tespiti halinde idari yaptırım uygulanacağını kesin hüküm altına almıştır. Ayrıca, ETAHS ve ETHS’lerin Bakanlıkça yapılan bildirimi izleyen 24 saat içinde ihlali ortadan kaldırması ve şikâyete konu anahtar kelimeyi çevrim içi arama motorlarında metin reklamı verilmesini sağlayan tüm reklam modelleri ve kampanya türlerinde tam eşleme ile negatif anahtar kelimelere eklemesi, ve bu duruma ilişkin kanıtlayıcı bilgi ve belgeleri gecikmeksizin Bakanlığa sunması gerekecektir.
• Bağımsız denetim raporları. Orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS ve ETHS’lerin bağımsız denetim raporlarını sunma süresi Nisan ayından Ağustos ayına alınmıştır. Söz konusu raporlarda, ETAHS ve ETHS’lerin kendisinin ve ekonomik bütünlük içinde bulunduğu kişilerin tescilli markasına ilişkin bilgi verilmesi gerektiği açıklığa kavuşturulmuştur.
• Mevzuata uygunluk raporları. Tıpkı bağımsız denetim raporları gibi, orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS tarafından hazırlanacak mevzuata uygunluk raporları da Nisan yerine Ağustos ayı içerisinde Bakanlığa sunulacağı hüküm altına alınmıştır.
• Reklam bütçeleri. Büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS’ler için ve büyük ve çok büyük ölçekli ETHS’ler için, reklam bütçelerine dahil edilmeyecek olan sponsorluk harcamalarının sınırı önceden reklam bütçesinin %25’i iken %50’ye çıkarılmıştır. Ayrıca, Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik kapsamında kullanılmış malın alınmasına ve yenilenmiş ürünün satılmasına yönelik olması koşuluyla, reklam bütçesinin yüzde beşine kadar yapılan reklam harcamaları büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS’lerin reklam bütçesine dâhil edilmeyecektir. Son olarak, ETAHS’nin ETHS’lere veya üçüncü kişilere, kendi lehine sonuç doğuracak şekilde reklam yaptırmak suretiyle reklam bütçesini aşması ve söz konusu reklam harcamalarında maliyetine katlandığı tutarı Bakanlık’a bildirmemesi durumunda, ETHAS’ın Bakanlığı yanıltmaya yönelik iş ve işlemlerde bulunduğu kabul edilecektir.
• İndirim bütçeleri. Taksitli satışlarda alıcılara ödeme erteleme imkânı sunulması ve bedeline ETAHS’lerin katlanması halinde, katlanılan bedel ETAHS’in indirim bütçesinde yer alacaktır. Öte yandan, deprem, yangın ve sel gibi dayanışma ve yardımlaşma gerektiren durumlar ile toplumun dezavantajlı kesimlerinin ekonomik ve sosyal hayata aktif katılımının sağlanması amacıyla Bakanlığın önceden onayı alınmak suretiyle alıcı ve ETHS’lere sağlanan fayda ve indirimler ETAHS’nin indirim bütçesi kapsamında değerlendirilmeyecektir. Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik kapsamında kullanılmış malın alınmasına ve yenilenmiş ürünün satılmasına yönelik olması koşuluyla, indirim bütçesinin yüzde beşine kadar yapılan indirim tutarı büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS için hesaplanacak indirim bütçesine dâhil edilmeyecektir.
• E-ticaret lisans ücretinin hesaplanması. Yeni düzenleme, e-ticaret lisans ücretlerinin hesaplanmasında dikkate alınacak net işlem hacminden indirilecek tutarları ve lisans ücretinin hesabına dahil edilmeyecek yurt dışı satışı sayılacak hallerı ayrıntılı olarakbelirlemektedir. Ayrıca, Bakanlık’ın belirtilenlerin dışında kalan yurt dışı satış türlerini belirlemeye yetkili olacağı açıkça öngörülmüştür. Yurt dışı satış olduğu beyan edilen işlemlere ilişkin ispat yükü beyanda bulunan ETAHS’ye aittir. Buna göre, ETAHS’ler söz konusu beyanın ispatına yönelik her türlü bilgi ve belgeyi temin etmek, denetimlerin etkin ve verimli şekilde gerçekleştirilmesi için gerekli tedbirleri almak ve teknik altyapıyı oluşturmakla yükümlü kılınmıştır.
• Stok bilgilerinin yönetimi. ETAHS’ler için getirilmiş olan sipariş bilgilerinin ETHS’ye eş zamanlı iletilmesi ve ETHS’ler tarafından stok bilgilerinin güncellenmesine yönelik teknik altyapıyı sağlama yükümlülüğü, yiyecek ve içecek sektöründe hizmeti sunan ETHS’lere aracılık eden ETAHS’ler için uygulanmayacaktır.

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği Değişiklikleri

• Cayma hakkının kullanılmasında iade masrafları. Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği, tüketici tarafından cayma hakkının kullanılması halinde satıcının iade için öngördüğü taşıyıcı ile malın iadesi halinde, iade masraflarının tüketici tarafından katlanmasına izin vermekteydi. Yeni düzenleme, satıcının iade için belirttiği taşıyıcı aracılığıyla malın geri gönderilmesi halinde tüketicinin iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamayacağını açıkça belirtmektedir. Benzer şekilde satıcının ön bilgilendirmede iade için herhangi bir taşıyıcıyı belirtmediği durumda ise tüketiciden iade masrafına ilişkin herhangi bir bedel talep edilemeyeceği ifade edilmiştir. Ayrıca, bu düzenlemelerle paralel olarak, tüketicinin, ön bilgilendirmede kararlaştırılması ve satıcının öngördüğü taşıyıcı ile iadesinde tutarına yer verilmesi halinde iade masrafını karşılama yükümlülüğü tamamen kaldırılmıştır.
• Ön bilgilendirme yükümlülüklerinde değişiklik. Cayma hakkının kullanımında iade masraflarının tüketiciye yansıtılamayacağına ilişkin değişiklikler sebebiyle, bundan böyle ön bilgilendirme metninde cayma halinde iade masrafına ve bunun hangi tarafça karşılanacağına yer verilmeyecektir. Diğer yandan, uyuşmazlık halinde tüketici mahkemesinde dava açılmadan önce arabulucuya başvurulması şartının ön bilgilendirmede yer alması zorunlu hâle getirilmiştir.
• Belirli elektronik ürünlerde cayma hakkı. Tüketicilerin kendilerine teslim edilen cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ilişkin sözleşmeler bakımından cayma hakkını kullanamayacaklarına dair hüküm yürürlükten kaldırılmıştır.